Cholesterol – co to takiego
Cholesterol to rodzaj lipidu (tłuszczu) występującego w organizmach ludzkich i zwierzęcych. Jest to związek organiczny z grupy steroli. Cholesterol pełni wiele istotnych funkcji w organizmie, ale jego nadmierna ilość w naczyniach krwionośnych może być szkodliwa dla całego układu naczyniowego. Właściwości cholesterolu całkowitego to między innymi:
- budowanie i utrzymanie integralności błon komórkowych,
- bierze udział w syntezie wielu hormonów płciowych, np. estrogenu, progesteronu, testosteronu,
- jest zaangażowany w proces produkcji witaminy D,
- odpowiada za produkcję kwasu żółciowego, który jest niezbędny do trawienia i wchłaniania tłuszczów z pożywienia.
Cholesterol w organizmie może pochodzić zarówno z diety, jak i być wytwarzany przez wątrobę. Istnieją dwie główne frakcje cholesterolu:
- Lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL – low density lipoprotein) – zwane popularnie „złym cholesterolem”. LDL jest odpowiedzialne za transportowanie cholesterolu. Nadmiar LDL może gromadzić się na ścianach naczyń krwionośnych, co prowadzi do rozwoju miażdżycy i zwiększa ryzyko chorób serca.
- Lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL – high density lipoprotein) – zwane „dobrym cholesterolem”. HDL odpowiada za transportowanie nadmiaru cholesterolu z tkanek i ścian naczyń do wątroby, gdzie może być usunięty z organizmu. Wysoki poziom HDL jest uważany za korzystny dla zdrowia i całego układu sercowo-naczyniowego.
Podstawą jest utrzymanie równowagi między poziomem dobrego i złego cholesterolu w organizmie. Dieta bogata w tłuszcze nasycone i tłuszcze trans oraz brak aktywności fizycznej mogą przyczynić się do wzrostu poziomu „złego” cholesterolu. Z kolei zdrowa dieta, bogata w tłuszcze nienasycone, błonnik i regularna aktywność fizyczna, mogą pomóc w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu i wspieraniu układu krwionośnego.
Dieta przy podwyższonym cholesterolu
Dieta odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu poziomem cholesterolu. Osoby z podwyższonym poziomem cholesterolu powinny skupić się na zdrowym odżywianiu, aby zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
Właściwie zbilansowana dieta może pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu i utrzymaniu dobrego stanu zdrowia. W jadłospisie warto więc uwzględnić produkty spożywcze bogate w błonnik, takie jak owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe i rośliny strączkowe. Błonnik pokarmowy pomaga w obniżeniu poziomu złego cholesterolu poprzez jego wiązanie i wydalanie z organizmu. Zamiast tłuszczów nasyconych, warto sięgać po zdrowe tłuszcze roślinne, takie jak oleje roślinne (np. oliwa z oliwek, olej lniany), orzechy i nasiona. Te źródła tłuszczów nie tylko dostarczą nam niezbędnych składników odżywczych, ale także korzystnie wpływają na profil lipidowy.
Ważne jest również regularne spożywanie posiłków oraz unikanie wysoko przetworzonych produktów i nadmiernego spożycia alkoholu. Pomoże to w utrzymaniu stabilnego poziomu cholesterolu we krwi.
Dieta ketogeniczna a cholesterol – jaka jest zależność?
Dieta ketogeniczna zakłada niskie spożycie węglowodanów, średnie spożycie białka i wysokie spożycie tłuszczów. Głównym celem diety ketogenicznej jest wprowadzenie organizmu w stan ketozy, w którym ciało jako główne źródło energii wykorzystuje tłuszcze, zamiast węglowodanów.
Zależność między dietą ketogeniczną a poziomem cholesterolu jest dość skomplikowana i indywidualna. Zależy ona od wielu czynników, w tym od tego, jakie tłuszcze są spożywane, jaki jest poziom aktywności fizycznej oraz od indywidualnej reakcji organizmu na stosowanie diety keto.
Badania sugerują, że u niektórych osób dieta keto może skutkować obniżeniem poziomu „złego” cholesterolu oraz podwyższeniem poziomu „dobrego” cholesterolu, co jest bardzo korzystne dla pracy serca. Aby dieta ketogeniczna była bezpieczna dla naszego organizmu, należy wybierać zdrowe tłuszcze, takie jak tłuszcze nienasycone, znajdujące się w oliwie z oliwek, awokado, orzechach czy tłustych rybach oraz ograniczyć spożycie tłuszczów trans i tłuszczów nasyconych, które mają wpływ na wysoki cholesterol.
Dieta ketogeniczna – podstawowe założenia
Dieta ketogenna to dieta o bardzo niskiej zawartości węglowodanów, umiarkowanym poziomie białka i wysokiej zawartości tłuszczu. Głównym celem diety keto jest sprowokowanie organizmu do wejścia w stan ketozy, w którym ciało wykorzystuje tłuszcz jako główne źródło energii.
Co jeść przy podwyższonym cholesterolu
Przy podwyższonym poziomie cholesterolu zaleca się stosowanie diety, która pomoże obniżyć poziom „złego” cholesterolu (LDL) i zwiększyć poziom „dobrego” cholesterolu (HDL).
- Włącz do diety różnorodne warzywa, zwłaszcza te bogate w błonnik, takie jak brokuły, marchew, kalafior, szpinak, kapusta, cukinia. Błonnik zawarty w warzywach pomoże ujarzmić wysoki cholesterol.
- Wybieraj owoce bogate w pektynę i błonnik, które pomagają obniżyć cholesterol. Należą do nich jabłka, gruszki, jagody, truskawki i cytrusy.
- Włącz do diety orzechy i nasiona, ponieważ są bogate w zdrowe tłuszcze nienasycone.
- Spożywaj ryby bogate w kwasy tłuszczowe omega-3, takie jak łosoś, makrela i śledź.
- Awokado jest bogate w zdrowe tłuszcze jednonienasycone i błonnik, które mogą pomóc na wzrost cholesterolu.
- Wybieraj produkty z pełnego ziarna. Mają one wyższą zawartość błonnika i są sprzymierzeńcem w walce z wysokim cholesterolem.
Co jeść, żeby zbić cholesterol
W walce z wysokim cholesterolem wybieraj zdrowe tłuszcze, takie jak tłuszcze jednonienasycone i wielonienasycone, które znajdują się w oliwie z oliwek, awokado, orzechach, nasionach. Dodatkowo zwiększ spożycie błonnika pokarmowego i spożywaj ryby minimum dwa razy w tygodniu. Ryby bogate w kwasy omega-3 są korzystne dla serca i mogą pomóc zmniejszyć cholesterol. Pamiętaj, aby unikać smażonych potraw oraz przetworzonych produktów zawierających tłuszcze trans, które mogą podnosić cholesterol LDL, a co najważniejsze zwiększ aktywność fizyczną.
Ważne jest, aby wprowadzać zmiany w diecie ketogenicznej stopniowo i dostosować je do indywidualnych potrzeb i preferencji. Skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem, aby opracować odpowiedni plan żywieniowy i stale monitorować postępy.
Wysoki cholesterol na ketozie – co dalej?
Jeśli podczas stosowania diety ketogenicznej zauważysz wysoki poziom cholesterolu, ważna jest konsultacja z lekarzem lub dietetykiem w celu ustalenia dalszego planu diety. Warto pamiętać, że reakcja organizmu na dietę ketogeniczną może być bardzo różna. Nie wszyscy odpowiednio reagują na tę dietę, zwłaszcza jeśli już przed jej rozpoczęciem mają podwyższony poziom cholesterolu lub inne problemy zdrowotne. Dlatego ważne jest, aby zawsze słuchać swojego ciała i skonsultować się z ekspertem, jeśli pojawiają się jakiekolwiek niepokojące objawy lub zmiany w wynikach badań.
